Een rijke historie

Bron: Henk Reinders, omschrijving door hem opgesteld op 18-9-1986. https://bit.ly/3STx38M

“Als we de boerderij bekijken, dan zien we het prototype van de Krommerijnse boerderij: een half verdiepte maaskelder opgetrokken uit kloostermoppen met een jongere boerderij eromheen. De geschiedenis van dit soort boerderijen is overbekend. Ze stammen aanvankelijk uit de 15e eeuw, toen vele houten boerderijen vervangen werden door bakstenen. De muren waren geheel opgetrokken uit kloostermoppen, de spanten van geïmporteerd eikenhout en de dakbedekking was riet. In 1672, het rampjaar toen de Fransen de rivieren overtrokken en het beleg voor Utrecht sloegen, werd het hele gebied leeggeplunderd. De meeste boerderijen brandden af en werden korte tijd later herbouwd. De vroegste herbouw valt op 1674 te dateren, de meeste vallen omstreeks 1680, maar een enkele is halve eeuw later nog niet herbouwd. Omdat het enige dat geen overwegende schade had opgelopen, de verdiepte kaaskelder met stenen gewelf was, bleef deze meestal staan. Bijna altijd werd de boerderij vergroot om deze aan te passen aan de verbeterde landbouwmethoden met daarbij horende gestegen opbrengsten. Vooral het aantal koeien schijnt van gemiddeld acht op gemiddeld zestien te zijn gebracht. Als fundering werden de oude kloostermoppen van de vroegere muren gebruikt. Onder nagenoeg alle oude boerderijen worden deze aangetroffen. Ze kunnen meestal op de 15e eeuw worden gedateerd. Daarna werd de boerderij opnieuw opgetrokken met de bakstenen zoals die toen populair waren. Bij het uiterlijk zijn barokke invloeden merkbaar. Er is bij de herbouw goed gelet op symmetrie en verhoudingen. Het woonhuis is meestal vrij groot. Het dak is riet gedekt en meestal afgewolfd aan de zijde van het woonhuis, dit spaarde stenen. Tussen het woongedeelte en het achterhuis staat een zware brandmuur die het woongedeelte tegen brand door hooibroei in het achterhuis moest beschermen. In het achterhuis is meestal ruimte voor ongeveer 24-30 beesten. Meestal volwassen koeien, wat pinken, vaarzen en acht paarden. Ook de boerderij Sterkwijk is van dit type. De boerderij is ongetwijfeld rond 1860 herbouwd, omdat hij volledig aan bovenstaande omschrijving voldoet. Door het verloren gaan van bijna alle Werkhovens archiefmateriaal is dit niet meer na te gaan.”